روش های نوین بازیافت لاستیک

بازیافت لاستیک یکی از پرسودترین شیوه ها به لحاظ محیط زیستی و مالی است. استفاده از مواد پلیمری روز به روز بیشتر از دیروز می شود.برنگشتن این مواد به چرخه طبیعت از مشکلات زیست محیطی به شمار می آید. با دنیای لاستیک وکیلی همراه باشید تا درباره این موضوع بیشتر بدانیم.

آمار و ارقام عجیب

لاستیک ها حدود پنج درصد وزن خودرو را تشکیل می دهند. در ایران سالانه حدود هفت میلیون حلقه لاستیک سبک و سنگین تولید میشود. لاستیک های فرسوده به دلیل پایداری زیاد اثرات زیان بار زیادی برای محیط زیست دارند . به ازای تولید یک لاستیک کامیونی حدود ۲۲ گالن نفت مصرف میشود. در صورتی که در روش تولید لاستیک از طریق بازیافت ۷۰ درصد در مصرف نفت خام صرفه جویی میشود.

تاریخچه بازیافت لاستیک

اگر بخواهیم بگوییم خلق این صنعت از کجا شروع شد؛ باید به جنگ جهانی اول برگردیم. بازیافت لاستیک در کشورهای اروپایی و آمریکا با برنامه ریزی خاصی انجام شد. در اروپا از سال ۲۰۰۳ دفن لاستیک قدغن شده است. سال ۲۰۰۶ دفن کردن تکه های برش خورده ی لاستیک هم ممنوع شد
در ایران طبق آمار فقط ۵ درصد توسط صنایع بازیافت لاستیک، وارد صنایع روکش کشور می شود. بازیافت لاستیک در ایران تقریبا به ۴۵ سال قبل و تولید شدن لاستیک های روکشی برمیگردد که بخشی از آن در قبل انقلاب و با دستگاه ها و تکنولوژی های قدیمی بوده است. اما بعد از انقلاب این صنعت رشد شایان توجهی داشته است.

فرایند بازیافت لاستیک

در این فرایند ، مواد بلا استفاده به همان ماده یا مواد دیگر تبدیل می‌شوند. بسیاری از مواد در طبیعت امکان بازتولیدی دارند. به این ترتیب که بعد از تولید و سپس خرابی، امکان برگشت به چرخه بازتولید را دارند. آهن آلات، پلاستیک، شیشه و کاغذ جزو موادی هستند که امکان بازیافت دارند.
مزیت های آن کاهش مصرف مواد خام، کمتر شدن مصرف انرژی،کاهش آلودگی هوا و کاهش تولید زباله است.

دستگاه های مورد نیاز در بازیافت و نحوه ی کار کرد آنها

۱.سیم کش (طوقه دربیار) : در تایر خودرو ها در دو بخش تایر سیم های فولادی وجود دارد که بایستی قبل از هر فرآیندی از تایر جدا شود. این کار به وسیله دستگاه سیم کش انجام می‌شود. این دستگاه توسط یک عدد ناخنک لاستیک را با خود می کشد. بعد از عبور از قالب تایر بیرون می ماند و سیم فولادی با ناخنک از داخل قالب عبور کرده و باعث جدا شدن لاستیک های باقی مانده بر روی آن می‌شود.
۲خرد کن (آسیاب، نصف کن، چیپس ساز، شریدر، گیوتین یا جونده) : همان طور که از نام آن ها مشخص است برای آسیاب کردن لاستیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. تنها تفاوت این دستگاه ها در نوع تیغه، شکل تیغه، دور روتور و همچنین اندازه ذرات خروجی آن‌ها (قطعات بزرگ یا گرانول یا پودر لاستیک) می‌باشد.
۳.مگنت کانوایر : جهت جدا کردن فولاد های خرد شده از لاستیک‌های خرد شده است .
عموما به خاطر آنکه تایر و لاستیک از سیم تولید می شود فرآیند بازیافت لاستیک سخت می شود.

آیا همه لاستیک ها بازیافت می شوند؟

بله تقریبا همه ی لاستیک های موجود قابل بازیافت هستند ولی تمامی آن ها بازیافت نمی شوند. تمامی افراد و کارخانجات لاستیک های ضایعاتی خود را به مراکز بازیافت نمی آورند.شرکت های بازیافت، تمامی لاستیک ها را قبول نمی کنند.

روش های بازیافت چگونه است؟

به طور کلی میتوان با دو روش بازیافت لاستیک را انجام داد.

۱- روش مکانیکی

تایر ها و لاستیک ها در این روش به صورت مکانیکی به قطعات ریزتری تبدیل می شوند و با دستگاه هایی که این تایر ها را ریز می کنند تبدیل به پودر لاستیک می کنند.
در این سيستم اول سيم طوقه لاستيک ( تایر) توسط دستگاه های سيم کش خارج میشود و بعد تایر فاقد طوقه توسط تسمه نقاله به دستگاه منتقل می گردد.

قطعات لاستيک خارج شده از خردکن به خردکن دوم هدایت می شود. سپس به قطعات یک سانتيمتری تبدیل میشود. در مرحله بعد پس از عبور از مگنت جداسازی سيم فلزی از بافت تایر انجام میشود.
سپس عمليات جداسازی الياف توسط سرند و سایکلون انجام می گيرد. و بعد از آن مواد وارد آسياب های نهایی می شوند. سپس به صورت گرانول و پودر لاستيک درمی آیند. در این مرحله جداسازی الياف و سيم فلزی از پودر لاستيک نيز انجام میشود.و بعد بسته بندی می شود.

در مرحله توليد کفپوش، گرانول های لاستيکی با چسب پلی یورتان و رنگ مخلوط می شود. سپس با جرمی مشخص در قالب های موجود ریخته می شود. نهایتا در پرس گرم قرار گرفته و در فشار و دمای مشخصی پخته میشود. در آخر پرس ها تخليه و محصول به انبار هدایت می گردد.

۲- روش شیمیایی

در این روش شما میتوانید یا لاستیک را بسوزانید. از سیم و ذغال آن استفاده کنید و یا پیرولیز لاستیک انجام دهید. یعنی در خلا لاستیک سوزانده شود و روغن و گازوئیل تولید شود. در روش پیرولیز و تحت اتمسفر خالی از اکسيژن موفق به تجزیه مواد ارگانيک موجود در لجن های نفتی،خاک های آلوده نفتی،انواع لاستيک و مواد پلاستيکی و… گردیده که با اعمال دماهای مختلف،مواد هيدروکربنی به گاز تبدیل و با سردسازی آن، سوخت های مختلف قابل به دست آوری می باشد

چرا بازیافت؟

همه ی خودروها پس از مدتی که استفاده می شوند نیاز دارند تا لاستیک های آن ها عوض شوند. معمولا صاحب خودرو وقتی ببیند لاستیک قدیمی کاربردی برایش ندارد، آن ها را دور می اندازند و یا حتی بعضی افراد آن ها را به قیمت پایینی می فروشند
اگر این لاستیک ها به درستی و از راه مناسب بازیافت نشوند، آسیب بسیار خطرناکی به محیط زیست می زنند ولی اگر به طور مناسب بازیافت لاستیک انجام شود میتواند تولیدات با ارزشی را به همراه داشته باشد.
محصولاتی که میتوان از بازیافت لاستیک و تایر فرسوده به دست آورد به سه دسته تقسیم میشوند:
سیم از نوع فولاد : هر کیلو تایر، ۱۰ درصد. گرانول : هر کیلو تایر، ۸۵ درصد. نخ پلی آمید : هر کیلو تایر آن، ۳ درصد.

فواید بازیافت و تولیدات

بازیافت لاستیک میتواند فواید بسیار زیادی برای جامعه و صنعت ها داشته باشد. در پی ریزی ساختمان ها و فوندانسیون،موثر است. یکی از دلایل آن کم شدن وزن سازه است. تولیدات تایر، کفپوش، گلگیر، انواع واشر و

خط تولید بازیافت لاستیک

در خط تولید بازیافت لاستیک ها دو مورد انجام می شود:
• بازیافت سیم لاستیک
• بازیافت نخ لاستیک
بازیافت پیرولیز
دراین روش لاستیک فرسودهسوزانده می شود. پیرولیز یک روش بسیار گرماگیر است.
با استفاده از روش پیرولیز می توان ۵۰ تا ۵۴ درصد وزنی لاستیک ها، روغن هیدرو کربن به دست آورد. از مزایای دیگری که روش پیرولیز دارد، تولید سوختی است که ارزش حرارتی بسیار مناسبی دارد.
مزایا پیرولیز:
۱- ۱۰۰ درصد مواد هيدروکربنی قابل بازیافت می باشد.
۲- در این فرایند مواد شيميایی اضافه ای استفاده نمی شود.
۳- در طول فرآیند و بعد از آن هيچگونه آلودگی در خاک،آب و یا هوا نداریم.
۴- نتيجه توليدات ارزش اقتصادی خیلی زیادی نسبت به ارزش ضایعات دارد.
۵- ارزانترین تکنولوژی بازیافت مواد هيدروکربنی در جهان می باشد.
۶- مواد اوليه آن ارزان و تهيه آن خیلی راحت است.
۷- حاصل هر لاستيک بازیافتی،گاز دی اکسيد کربن است گاز اصلی محيط سبز است.
۸- این فرایند قابل اجرا به کليه مواد با پایه نفت است.
۹- فرایند و سيستم ٬ منبع انرژی جایگزینی برای نفت و گاز می باشد.
مدت زمان فرآیند بين ۴ تا ۱۲ ساعت طول می کشد که بستگی به مقدار و کيفيت مواد خام ورودی دارد. در طول فرآیند و با اجرای مقادیرمختلف خلا و دما های پيش تعيين شده و در فازهای مختلف ،گازهای متفاوتی را به دست می آورند که گاز های مذاب شده قابل ذخيره سازی و انتقال در مخازن متفاوت می باشد.

تولیدات به دست آمده از بازیافت لاستیک

با راه اندازی خط بازیافت لاستیک مکانيکی،انواع محصولات لاستيکی از جمله : چمن مصنوعی و کفپوش لاستيکی جهت مصرف در مبلمان شهری،قير پليمری قابل ساخت وتوليد است. ورزش هایی مانند فوتبال و هاکی به سطوح نرمی نياز دارند . با اضافه نمودن لایه ضربه گير زیر سطح زمين بازی می توان به این هدف دست یافت. از پودر لاستيک در توليد قير پليمری برای ساخت نوع بهينه آسفالت استفاده می شود که علاوه بر کاهش مصرف قير معمولی،عمر وکيفيت آسفالت را زیاد میکند . این امر باعث دوام بيشتر، اصطکاک بهتر و صدای کمتر میشود.

مایع کننده، کاندنسر های افقی دو سری، تجهيزات ضد برگشت شعله و باتری خودرو اینگونه تولید می شوند.تجهيزات فشار منفی،لوله آب جت،
سيستم غبار گير، دود کش و فن، سيستم تغذیه اتوماتيک و آسفالت از محصولات بازیافتی دیگر هستند.

قیمت و هزینه بازیافت لاستیک

بازیافت لاستیک نیازمند دستگاه هایی با توانایی های متمایز است . این دستگاه ها قیمت پایینی ندارند. هرکدام از این دستگاه ها توانایی انجام کار خاصی را دارند. شما باید تعیین کنید که در تولید کدام ماده از بازیافت تایر میخواهید فعالیت کنید. در کل قیمت مشخصی برای بازیافت لاستیک نیست ولی همانقدر که این کار سخت است، سود آوری خوبی نیز برای تولیدکنندگان به همراه خواهد داشت.